Odporność psychiczna jest kluczowa w radzeniu sobie z wyzwaniami życiowymi. Pomaga nam przetrwać trudne sytuacje i umiejętnie zarządzać stresem. Kształtowanie silnej psychiki warto zacząć od wzmocnienia jej czterech filarów: kontroli, zaangażowania, wyzwaniach i pewności siebie. Model 4C, który skupia się na wspomnianych filarach, został zaproponowany przez Petera Clough’a, Keitha Earle’a i Douga Strycharczyka.
Czym jest odporność psychiczna?
Odporność psychiczna to cecha osobowości, która kształtuje naszą zdolność do konfrontacji z wyzwaniami, presją, a także stresującymi sytuacjami, niezależnie od okoliczności. Określenie „odporność psychiczna” pojawiło się w literaturze już w 1982 roku. Użył go James E. Loehr, znany psycholog sportowy. Aczkolwiek koncepcja „odporności psychicznej” zyskała naukowy wymiar, poparty długotrwałymi badaniami, dopiero dzięki pracy Petera Clough’a, Keith Earl’a i Doug Strycharczyka, którzy oparli ją o model 4C.
1. Control (kontrola)
Pierwszy z filarów silnej psychiki modelu 4C obejmuje zdolność kontrolowania swoich emocji i poczucie sprawczości w życiu. To z kolei oznacza wiarę w to, że możemy wpływać na swoje życie i podejmować działania, które prowadzą do pożądanych rezultatów. Warto nauczyć się rozpoznawać swoje emocje i reagować na nie w sposób konstruktywny. Ćwiczenia mindfulness, mogą pomóc w zrozumieniu i regulowaniu emocji.
2. Commitment (zaangażowanie)
Zaangażowanie obejmuje umiejętność wyznaczania sobie celów i konsekwencję w ich osiąganiu. Budowanie odporności psychicznej wymaga określenia swoich priorytetów i planowania działań, które prowadzą do realizacji tych celów. Zaangażowanie to także umiejętność utrzymywania motywacji i wytrwałości w dążeniu do celów, nawet w obliczu trudności.
3. Challenge (wyzwania)
Odporność psychiczna rozwija się, gdy jesteśmy gotowi wychodzić poza swoją strefę komfortu. Warto podejmować nowe wyzwania i eksplorować obszary, które nas ciekawią. To pozwala nam rozwijać elastyczność i dostosowywać się do różnych sytuacji życiowych. Dzięki nowym doświadczeniom uczymy się radzić sobie z niepewnością i niespodziewanymi sytuacjami w życiu.
4. Confidence (pewność siebie)
Pewność siebie to wiara we własne możliwości i umiejętności, zarówno w relacjach interpersonalnych, jak i w osiąganiu celów. Budowanie pewności siebie obejmuje rozwijanie pozytywnego nastawienia do swojej osoby, a także praktykowanie asertywności. Warto również budować wsparcie społeczne, które pomaga w budowaniu pewności siebie i radzeniu sobie z trudnościami.
Poprzez rozwijanie opisanych wyżej filarów silnej psychiki modelu 4C, możemy stawić czoła życiowym wyzwaniom, rozwijać się i lepiej radzić sobie ze stresem. Odporność psychiczna to umiejętność przynosząca liczne korzyści dla naszego dobrostanu i jakości życia, którą można rozwijać przez całe życie.
Zaburzenia depresyjno-lękowe, popularnie zwane zaburzeniami nerwicowymi, atakami nerwicy, czy paniki, to jedne z najczęściej wymienianych w epidemiologii światowej zaburzeń psychicznych. Choć nazwy te brzmią groźnie, sprawiając wrażenie sytuacji bez wyjścia – tak nie jest i współczesna medycyna radzi sobie z nimi coraz lepiej.
Uwaga to jedna z najciekawszych funkcji poznawczych i jedna z najbardziej wrażliwych na negatywne wpływy płynące z naszego otoczenia. Dodatkowo warto pamiętać, że jej jakość jest bardzo zmienna, zarówno w skali całego naszego życia, jak i chwilowej codziennej dyspozycji.
